Nie bez powodu lawenda kojarzy się z romantycznymi krajobrazami południa Francji, gdzie są jej rozległe plantacje. Jednak to nie tylko piękno tej rośliny przyciąga uwagę. Lawenda posiada wiele korzystnych właściwości zdrowotnych oraz kosmetycznych, a także jest wdzięcznym elementem w aranżacji ogrodu. Warto przekonać się, jakie są rodzaje lawendy, jakie ma właściwości oraz jak o nią dbać.
Czym jest lawenda i jakie są jej najpopularniejsze odmiany
Lawenda (Lavandula) to roślina należąca do rodziny jasnotowatych, która od wieków cieszy się ogromnym uznaniem zarówno w medycynie, jak i w kosmetyce. Jej nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „lavare”, co oznacza „myć”. To nie przypadek, bowiem lawenda od dawna była wykorzystywana do produkcji mydeł, perfum i kosmetyków ze względu na swoje wyjątkowe właściwości zapachowe i lecznicze.
Na całym świecie istnieje około 30 gatunków lawendy, które różnią się między sobą wyglądem, zapachem oraz warunkami, w jakich najlepiej rosną
Rodzaje i odmiany lawendy
Najpopularniejszymi odmianami lawendy są: lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) znaną też jako prawdziwa lub lekarska, która pochodzi z południa Europy, lawenda szerokolistna (Lavandula latifolia), która rośnie naturalnie w zachodniej części basenu Morza Śródziemnego oraz lawenda wielkokwiatowa (Lavandula x intermedia), będąca krzyżówką poprzednich dwóch gatunków.
Lawenda uprawna – idealny wybór do naszych ogrodów
Lawenda uprawna, zwana także lawendą ogrodową, potrafi przetrwać nawet surowe zimy, dzięki czemu jest powszechnie hodowana na całym świecie – także w Polsce. Te rośliny charakteryzują się gęstym ulistnieniem oraz intensywnym, słodkim zapachem.
Lawenda wąskolistna – atrakcyjna odmiana dla miłośników ogrodnictwa
Znana również jako lawenda prawdziwa lub lekarska. Ta odmiana ma wąskie liście i gęste, fioletowe kwiaty. Jest szczególnie ceniona za swoje silne właściwości aromatyczne i lecznicze, dlatego jest szeroko stosowana w przemyśle perfumeryjnym i kosmetycznym.
Lawenda szerokolistna (Lavandula latifolia)
Która ma szersze liście i kwiaty, które mogą być nieco większe i bardziej rozłożyste. Jej zapach jest bardziej kamforowy, co sprawia, że jest często wykorzystywana do produkcji olejków eterycznych oraz jako składnik w medycynie naturalnej.
Lawenda szerokolistna (Lavandula latifolia)
Która ma szersze liście i kwiaty, które mogą być nieco większe i bardziej rozłożyste. Jej zapach jest bardziej kamforowy, co sprawia, że jest często wykorzystywana do produkcji olejków eterycznych oraz jako składnik w medycynie naturalnej.
Lawenda francuska (Lavandula stoechas)
Jest znana z charakterystycznych kwiatów z „uszami” na szczycie. Ma mocny, nieco ostry zapach, który różni się od tradycyjnego zapachu lawendy. Lawenda hiszpańska (Lavandula pedunculata), podobna do francuskiej, ma unikalne kwiaty i silny aromat, który jest ceniony w produkcji olejków eterycznych.
Lawenda włoska (Lavandula dentata)
Ma ząbkowane liście i jest mniej odporna na mróz niż inne odmiany. Jej kwiaty są mniejsze, ale mają intensywny zapach. Lawenda wełnista (Lavandula lanata), jak sama nazwa wskazuje, ma liście pokryte miękkim, srebrzystym owłosieniem, co dodaje jej uroku i odróżnia od innych odmian.
Lawenda 'Hidcote’
To odmiana lawendy wąskolistnej, która charakteryzuje się ciemnofioletowymi kwiatami i zwartym pokrojem. Jest bardzo popularna w ogrodach ze względu na swoją trwałość i intensywny zapach. Lawenda 'Munstead’, również odmiana lawendy wąskolistnej, ma jasnofioletowe kwiaty i jest znana ze swojej odporności na suszę oraz łatwości uprawy.
Lawenda 'Grosso’
Jest jedną z najczęściej uprawianych odmian lawendy wielkokwiatowej. Ma bardzo duże kwiaty i jest wyjątkowo aromatyczna, co sprawia, że jest często używana do produkcji olejków eterycznych.
Lawenda 'Provence’
Kolejna odmiana lawendy wielkokwiatowej, jest ceniona za swoje długie, fioletowe kwiatostany i silny zapach.
Lawenda 'Ellagance Purple’
To kompaktowa odmiana lawendy wąskolistnej, która kwitnie intensywnie na ciemnofioletowo. Jest idealna do uprawy w doniczkach i na rabatach.
Lawenda 'Little Lottie’
To miniaturowa odmiana lawendy wąskolistnej, która charakteryzuje się różowymi kwiatami i zwartym pokrojem, co czyni ją doskonałym wyborem do małych ogrodów.
Lawenda 'Jean Davis’
To unikalna odmiana lawendy wąskolistnej, która wyróżnia się różowymi kwiatami. Jest mniej powszechna, ale ceniona za swój delikatny wygląd i zapach.
Lawenda 'Hidcote Giant’
Odmiana lawendy wielkokwiatowej, ma wyjątkowo duże kwiaty i silny aromat, co sprawia, że jest popularna w ogrodach i plantacjach komercyjnych.
Lawenda 'Vera’
jest jedną z najbardziej aromatycznych odmian lawendy wąskolistnej. Jej olejek eteryczny jest wysoko ceniony za czystość i intensywność zapachu.
Lawenda 'Melissa Lilac’
to odmiana lawendy francuskiej, która ma delikatne, liliowe kwiaty i przyjemny zapach, idealna do uprawy w ciepłych klimatach.
Lawenda 'Blue Scent’
To kompaktowa odmiana lawendy wąskolistnej, która kwitnie obficie na niebiesko-fioletowo. Jest idealna do uprawy w doniczkach i jako roślina obwódkowa.
Lawenda 'Fathead’
odmiana lawendy francuskiej, ma duże, dekoracyjne kwiatostany z fioletowymi „uszami”, które przyciągają wzrok.
Lawenda 'Anouk’
To odmiana lawendy hiszpańskiej, która charakteryzuje się dużymi kwiatami i silnym zapachem. Jest odporna na suszę i świetnie nadaje się do uprawy w ogrodach śródziemnomorskich.
Lawenda 'Silver Mist’
To wyjątkowa odmiana lawendy wąskolistnej, która wyróżnia się srebrzystymi liśćmi i delikatnymi, fioletowymi kwiatami.
Lawenda 'Folgate’
Jest jedną z najwcześniej kwitnących odmian lawendy wąskolistnej. Jej kwiaty są jasnofioletowe, a roślina ma zwarty pokrój, co czyni ją idealną do małych ogrodów.
Lawenda 'Twickel Purple’
To odmiana lawendy szerokolistnej, która ma ciemnofioletowe kwiaty i silny, kamforowy zapach.
Lawenda 'Sawyers’
To odmiana lawendy wąskolistnej, która charakteryzuje się dużymi, srebrzystymi liśćmi i jasnofioletowymi kwiatami. Jest wyjątkowo odporna na suszę i dobrze rośnie w ciepłych klimatach.
Lawenda 'Imperial Gem’
To kompaktowa odmiana lawendy wąskolistnej o intensywnie fioletowych kwiatach, idealna do uprawy w doniczkach i na rabatach.
Lawenda 'Richard Gray’
To odmiana lawendy wąskolistnej, która ma srebrzyste liście i ciemnofioletowe kwiaty. Jest odporna na suszę i doskonale nadaje się do uprawy w suchych, słonecznych miejscach.
Lawenda 'Nana Alba’
To miniaturowa odmiana lawendy wąskolistnej, która wyróżnia się białymi kwiatami i zwartym pokrojem.
Lawenda 'Alba’
To odmiana lawendy wąskolistnej, która ma białe kwiaty i srebrzyste liście. Jest mniej powszechna, ale bardzo ceniona za swój elegancki wygląd. Lawenda 'Hidcote Pink’ to odmiana lawendy wąskolistnej o różowych kwiatach, która jest popularna w ogrodach ze względu na swój nietypowy kolor i intensywny zapach.
Każda z tych odmian lawendy ma swoje unikalne cechy i zastosowania, co sprawia, że lawenda jest rośliną niezwykle wszechstronną i cenioną w różnych dziedzinach życia. Niezależnie od wybranej odmiany, lawenda z pewnością doda uroku i funkcjonalności każdemu ogrodowi.
Właściwości lecznicze i kosmetyczne lawendy
Lawenda zawdzięcza swoje lecznicze właściwości zawartości wielu składników bioaktywnych. Związki te przede wszystkim działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i uspokajająco.
Lawenda a zdrowie: wykorzystanie w medycynie naturalnej
Lawenda jest ceniona w medycynie naturalnej za swoje liczne właściwości. Właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne lawendy doskonale sprawdzają się w leczeniu przeziębień, kaszlu, a także problemów skórnych. Tymczasem właściwości uspokajające lawendy pomagają w walce ze stresem i bezsennością. Wprowadzenie do swojego codziennego życia np. naparu z kwiatów lawendy może znacznie poprawić Nasze samopoczucie.
Stosowanie lawendy w kosmetyce: jak i dlaczego?
Zarówno olejek lawendowy, jak i woda lawendowa są składnikami wielu kosmetyków – od mydeł, przez kremy, aż po szampony. Lawenda ma działanie antyseptyczne i przeciwzapalne, dzięki czemu pomaga w walce z trądzikiem. Ma też właściwości regenerujące i przyspiesza gojenie się skóry.
Uprawa i pielęgnacja lawendy w domu i ogrodzie
Lawenda jest rośliną, którą można uprawiać zarówno w ogrodzie, jak i w domu. Choć nie jest to roślina wymagająca, to jednak potrzebuje kilku warunków, by prawidłowo rosła i kwitła.
Porady dotyczące uprawy lawendy
Lawenda najlepiej rośnie na przepuszczalnym, lekko zasadowym i niezbyt żyznym podłożu. Jest to roślina ciepłolubna, dlatego warto sadzić ją w miejscach nasłonecznionych. Nie potrzebuje częstego podlewania – woda jest jej potrzebna tylko podczas długotrwałych suszy.
Praktyczne wskazówki dotyczące pielęgnacji rośliny
Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym dla lawendy jest przycinanie – powinno się go przeprowadzać wczesną wiosną, a następnie po okresie kwitnienia. Dzięki temu zabiegowi roślina zyskuje ładny, zwarty kształt i obficie kwitnie.
Przygotowanie lawendy do zimy
Mimo że lawenda jest rośliną odporną na niskie temperatury, to jednak zimą warto ją odpowiednio zabezpieczyć.
Jak dbać o lawendę, aby przetrwała zimę
Lawendę warto obłożyć gałęziami iglaków, a na wierzch położyć agrowłókninę. Ważne jest, by nie używać do tego celu folii, która nie przepuszcza powietrza, co mogłoby prowadzić do gnicia rośliny. Dodatkową ochronę stanowi także śnieg, który dobrze izoluje lawendę od niskich temperatur.
Zastosowanie lawendy w kuchni i domu
Zastosowanie lawendy nie ogranicza się jedynie do lecznictwa i kosmetyki. Ta roślina świetnie sprawdzi się również w kuchni i domu.
Wykorzystanie lawendy w przepisach kulinarnych
Lawenda jest niezwykle aromatycznym dodatkiem do wielu potraw – zwłaszcza słodkich, np. ciast czy deserów. Świetnie komponuje się z miodem, cytryną, owocami leśnymi, ale też mięsem. Dodatek kwiatów lawendy do lemoniady czy koktajli to również doskonały pomysł.
Lawenda w domu: naturalne środki czystości i pachnące dodatki
Lawenda to także doskonały i naturalny sposób na odświeżenie powietrza w domu. Wystarczy umieścić w wybranym pomieszczeniu woreczek z suszonymi kwiatami lawendy. Ponadto, olejek lawendowy można wykorzystać do wykonania naturalnych środków czystości, np. do mycia podłóg czy mebli.
Zastosowań lawendy jest naprawdę wiele – od pielęgnacji skóry, przez medycynę naturalną, aż po gotowanie. Ta piękna i pachnąca roślina może służyć nam na wiele sposobów, dlatego warto ją mieć w swoim ogrodzie czy doniczce na parapecie.
